Mija rok od prezydenckiego weta do ustawy o "pigułce dzień po"; 19 tys. wydanych pigułek

Zawetowana przez prezydenta nowelizacja Prawa farmaceutycznego zakładała, że dostępny bez recepty byłby jeden z hormonalnych środków antykoncepcyjnych (zawierający octan uliprystalu).

Ministerstwo Zdrowia, które przygotowało projekt zawetowanej przez prezydenta ustawy chciało, aby tabletka "dzień po" była dostępna bez recepty dla osób od 15. roku życia. Kancelaria Prezydenta wyjaśniała natomiast, że "prezydent, wsłuchując się w szczególności w głos rodziców, nie mógł zaakceptować rozwiązań prawnych umożliwiających dostęp dzieci poniżej osiemnastego roku życia do produktów leczniczych do stosowania w antykoncepcji bez kontroli lekarza oraz z pominięciem roli i odpowiedzialności rodziców".

Ministra zdrowia w związku z prezydenckim wetem zapowiedziała "plan B". Zgodnie z nim od 1 maja 2024 r. tabletka "dzień po" jest dostępna w niektórych aptekach bez konieczności wcześniejszego otrzymania recepty u lekarza. Receptę na tabletkę "dzień po" może wydać farmaceuta na podstawie recepty farmaceutycznej, którą wystawia w aptece. Rozwiązanie to ministra zdrowia wprowadziła rozporządzeniem, ustanawiając program pilotażowy dla aptek. Z informacji udostępnionych na rządowej stronie pacjent.gov.pl wynika, że przystąpiło do niego 1346 aptek na około 12 tys.

Z kolei Centrum e-Zdrowia przekazało PAP, że do piątku, 28 marca farmaceuci wystawili receptę na "pigułkę dzień po" 18 tys. 736 razy.

Leszczyna chciała, by pigułki mogły samodzielnie kupować osoby powyżej 15 lat. Obawy co do legalności takiego rozwiązania zgłosiły jednak samorządy lekarski i aptekarski. W rezultacie w aptekach, które prowadzą sprzedaż antykoncepcji awaryjnej, farmaceuci w przypadku pacjentek niepełnoletnich wymagają od nich zgody rodzica na zakup tabletki.

15. rok życia to tzw. wiek zgody. Przyjęto, że osoba od tego wieku jest zdolna do wyrażenia ważnej prawnie zgody m.in. na współżycie seksualne (współżycie z osobą poniżej wieku zgody jest karalne). Jednocześnie osoby do ukończenia 18. roku życia nie mogą bez zgody rodzica udać się do lekarza, w tym do ginekologa.

Antykoncepcja awaryjna, potocznie nazywana tabletką "dzień po", jest stosowana po współżyciu seksualnym bez zabezpieczenia lub gdy inne metody antykoncepcji okazały się niewystarczające. Zapobiega ona zapłodnieniu przez blokowanie lub opóźnianie owulacji. Nie powoduje przerwania istniejącej ciąży.

Zniesienie recepty na pigułkę było jedną z obietnic wyborczych Koalicji Obywatelskiej, zapisaną w "100 konkretach na pierwsze 100 dni rządu".

Przepis określający, że antykoncepcja awaryjna w Polsce jest dostępna tylko na receptę, obowiązuje od lipca 2017 r. (PAP)

kno/ aba/ mhr/